Trường phái kiến trúc tân cổ điển – Nguồn gốc và những nét đặc trưng -

Kiến trúc tân cổ điển là một trong những trường phái kiến trúc nổi bật, mang đến sự kết hợp hài hòa giữa vẻ đẹp cổ điển và hiện đại. Với nguồn gốc từ châu Âu, kiến trúc tân cổ điển nhanh chóng trở thành xu hướng trong nhiều công trình kiến trúc lớn nhờ vào nét sang trọng và tinh tế của mình. Bài viết này HBUILD sẽ giúp bạn khám phá nguồn gốc của kiến trúc tân cổ điển cùng những nét đặc trưng làm nên sức hút bền vững của trường phái này.

Tổng Quan Về Kiến Trúc Tân Cổ Điển

Khái Niệm

Kiến trúc Tân cổ điển (Neoclassical Architecture) là một sự tái hiện và tái sáng tạo của kiến trúc Cổ điển, nổi lên mạnh mẽ trong thế kỷ 18 và đầu thế kỷ 19. Kiến trúc này kế thừa những tinh hoa của phong cách Cổ điển từ La Mã và Hy Lạp, nhưng được làm mới với quy mô lớn hơn, sự tinh giản của hình khối, và đặc biệt nhấn mạnh vào các chi tiết thức cột như Doric.

Trái ngược với sự phức tạp và hoa mỹ của phong cách Rococo, kiến trúc Tân cổ điển đề cao sự tối giản, tạo ấn tượng thông qua các mảng tường lớn, mạch lạc và tỷ lệ cân đối. Kiến trúc này thể hiện sự thanh lịch vượt thời gian, mang lại sự sang trọng nhưng không quá rườm rà, chú trọng vào vẻ đẹp tinh tế và chi tiết hài hòa, được kiến thức trên trang Britannica và architecture.com khẳng định.

Như vậy, có thể định nghĩa đơn giản: Kiến trúc Tân cổ điển là sự kết hợp giữa vẻ đẹp cổ điển với nét hiện đại, nhấn mạnh vào sự đối xứng, hài hòa của các yếu tố kiến trúc và ưu tiên những mảng tường phẳng thay vì sự phối màu sặc sỡ.

Nguồn Gốc

Kiến trúc Tân cổ điển xuất phát từ sự ảnh hưởng của kiến trúc La Mã, Hy Lạp cổ đại và phong trào Phục Hưng, Baroque, đặc biệt nổi lên trong thế kỷ 18. Vào giữa thế kỷ này, phong trào kiến trúc Tân cổ điển bùng phát, chịu ảnh hưởng sâu sắc từ kiến trúc cổ điển và tinh thần Hy Lạp. Khởi nguồn từ những năm 1750, Tân cổ điển được coi như một phong trào hồi tưởng về thời kỳ hoàng kim của kiến trúc cổ.

Trong các công trình kiến trúc tân cổ điển, ta có thể dễ dàng nhận thấy những thức cột cơ bản như Doric, Ionic, Corinth – biểu tượng của sự tìm kiếm đến cái đẹp lý tưởng và vĩnh cửu của Hy Lạp cổ đại.

Kiến trúc Tân cổ điển không chỉ tái hiện hình ảnh kiến trúc cổ điển mà còn mang lại sự đơn giản hóa, giảm thiểu các chi tiết rườm rà, tập trung vào các cột và mảng tường để tôn vinh nét tinh tế, thanh lịch. Các hoa văn điêu khắc được tinh giảm, ánh sáng được mở rộng, không gian thoáng đãng hơn, tạo nên những công trình đầy ấn tượng và quyến rũ.

Phong trào này nhanh chóng lan rộng khắp châu Âu và sang cả Bắc Mỹ, được ứng dụng trong nhiều công trình nổi tiếng như:

Thánh địa hồi giáo Stourhead House ở Palladian.
Biệt thự Woburn Abbey – biểu tượng kiến trúc của Anh.
Bảo tàng Altes tại Berlin, Đức.
Nhà hát Red Army tại Moscow, Nga.

Sự Hình Thành Và Phát Triển Tại Việt Nam

Kiến trúc Tân cổ điển đã được đưa vào Việt Nam trong thời kỳ Pháp thuộc, khi Pháp đô hộ nước ta trong gần 100 năm. Trong giai đoạn này, nhiều công trình theo phong cách Tân cổ điển đã được xây dựng tại Việt Nam, và dần dần tạo nên sự kết hợp hài hòa với điều kiện khí hậu, văn hóa và vật liệu địa phương, dẫn đến sự ra đời của phong cách kiến trúc Đông Dương (Indochine Architecture) hay kiến trúc thuộc địa Pháp (French Colonial).

Một số công trình tiêu biểu mang phong cách Tân cổ điển tại Việt Nam có thể kể đến như Phủ Chủ tịch (trước đây là Phủ Toàn quyền Đông Dương), nhà Khách Chính phủ,… Những công trình này mang đậm dấu ấn của sự pha trộn giữa kiến trúc Tân cổ điển và văn hóa bản địa.

Sau thời kỳ giải phóng và thống nhất đất nước, kiến trúc Tân cổ điển lại tiếp tục thịnh hành khi một lượng lớn du học sinh, nghiên cứu sinh trở về từ Nga, Đông Âu và Hoa Kỳ, góp phần xây dựng lại đất nước. Các công trình biệt thự hay nhà ở theo phong cách này vẫn tiếp tục xuất hiện, nhưng với sự cải tiến và thay đổi để phù hợp hơn với nhu cầu và điều kiện mới.

Những Đặc Trưng Nổi Bật Của Kiến Trúc Tân Cổ Điển

Kiến trúc Tân cổ điển luôn giữ một vị trí quan trọng và được ưa chuộng, nhờ vào những đặc trưng nổi bật như:

Không Gian Lộng Lẫy Và Xa Hoa

Phòng khách hay ngoại thất của những công trình Tân cổ điển luôn gây ấn tượng mạnh bởi vẻ đẹp hoa văn tinh tế, các chi tiết phào chỉ được đắp vẽ tỉ mỉ và sử dụng thức cột đặc trưng của kiến trúc Hy Lạp và La Mã. Các thức cột này đã được cách tân để phù hợp với phong cách mới, trở nên mềm mại và tinh tế hơn.

Mái mansard hình thang úp ngược kết hợp mái chóp vòm cổ điển thường được sử dụng trong kiến trúc Tân cổ điển, mang lại cho công trình vẻ đẹp bề thế và cổ kính. Nội thất cũng được chăm chút kỹ lưỡng với những vật liệu cao cấp như gỗ tự nhiên quý hiếm, da, và đá hoa cương. Các chi tiết nội thất như bàn ghế, kệ tủ cũng mang vẻ đẹp tinh tế, chạm khắc tỉ mỉ tạo nên sự sang trọng.

Tính Kế Thừa Và Phát Huy

Kiến trúc Tân cổ điển chính là sự kết hợp hoàn hảo giữa truyền thống và hiện đại. Nó không hoàn toàn tuân theo những tiêu chuẩn phức tạp, cầu kỳ của kiến trúc cổ điển, mà đã được đơn giản hóa để phù hợp với xu hướng hiện đại. Các chi tiết phào chỉ, hoa văn rườm rà được lược bỏ, thay vào đó là sự tinh tế, mộc mạc nhưng vẫn toát lên sự sang trọng.

Các công trình Tân cổ điển không chỉ giữ được vẻ đẹp cổ kính mà còn tiếp thu những yếu tố hiện đại, như vật liệu xây dựng mới và thiết kế không gian thoáng đãng, tiện nghi, tạo ra sự kết hợp hoàn hảo giữa cái đẹp của quá khứ và sự phóng khoáng của hiện tại.

Vật Liệu Sử Dụng Cao Cấp Và Đa Dạng

Vật liệu sử dụng trong kiến trúc Tân cổ điển thường là những dòng cao cấp nhất, thể hiện sự đẳng cấp và phong thái quý tộc của chủ nhân. Các loại đá tự nhiên, đá cẩm thạch, và gỗ cứng là những vật liệu được ưa chuộng.

Trong thiết kế nội thất, phòng khách thường được ốp sàn gỗ để mang lại sự ấm cúng, phòng bếp sử dụng đá cẩm thạch để tạo điểm nhấn tinh tế, còn phòng ngủ thường đơn giản và không quá cầu kỳ, để tránh sự xa hoa quá mức giống phong cách Rococo.

Xu Hướng Kiến Trúc Tân Cổ Điển Tại Việt Nam Hiện Nay

Trong những năm gần đây, kiến trúc Tân cổ điển tại Việt Nam đang trở nên rất thịnh hành, đặc biệt là trong các thiết kế biệt thự, nhà phố và chung cư cao cấp. Những công trình nổi bật như The Garden, Royal City hay Penthouse Vincom tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh đều mang đậm phong cách Tân cổ điển, với sự kết hợp hoàn hảo giữa sự sang trọng và nét hiện đại.

Những biệt thự tân cổ điển luôn chạm đến trái tim người chiêm ngưỡng bởi vẻ đẹp từ đường nét kiến trúc đến công năng sử dụng. Dù là biệt thự 1 tầng, 2 tầng hay 3 tầng, phong cách Tân cổ điển vẫn luôn đi liền với sự tinh tế trong thiết kế phào chỉ, hoa văn, và tạo hình.

Nhìn chung, kiến trúc Tân cổ điển tại Việt Nam chính là sự dung hòa hoàn hảo giữa vẻ đẹp cổ điển và hiện đại. Sự kết nối này không chỉ tạo ra những công trình đẹp mắt mà còn phù hợp với nhu cầu và thẩm mỹ của xã hội hiện đại. Thiết kế biệt thự Tân cổ điển đã và đang mang lại không gian sống đầy sang trọng, quý phái và không kém phần ấm áp, tạo nên một xu hướng kiến trúc không bao giờ lỗi thời.

Trường phái kiến trúc tân cổ điển không chỉ mang lại vẻ đẹp hài hòa giữa cổ điển và hiện đại mà còn thể hiện sự sang trọng và tinh tế trong từng chi tiết. Việc hiểu rõ nguồn gốc và những nét đặc trưng của kiến trúc tân cổ điển giúp bạn có cái nhìn sâu sắc hơn về giá trị nghệ thuật và thẩm mỹ mà trường phái này mang lại. HBUILD hy vọng rằng bài viết đã cung cấp những thông tin hữu ích để bạn hiểu thêm về phong cách kiến trúc độc đáo này.