Việc lắp dựng ván khuôn cột đóng vai trò vô cùng quan trọng trong quá trình thi công các công trình dân dụng. Yêu cầu kỹ thuật khi thi công ván khuôn không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng và độ bền của công trình, mà còn đảm bảo an toàn cho người lao động và tiết kiệm chi phí. Trong bài viết này, HBUILD sẽ chia sẻ các tiêu chuẩn và yêu cầu kỹ thuật trong quy trình lắp dựng ván khuôn cột cần được tuân thủ nghiêm ngặt để đạt được hiệu quả tốt nhất.

Yêu cầu kỹ thuật khi thi công lắp ván khuôn chi tiết

Khi thi công, ván khuôn cần đáp ứng một số yêu cầu để đảm bảo chất lượng và an toàn:

• Thiết kế và thi công chắc chắn: Cốp pha và giàn giáo phải được thiết kế và thi công để đảm bảo độ cứng cáp, ổn định, dễ tháo lắp, và không gây cản trở cho việc đặt cốt thép, đổ và đầm bê tông.
• Ghép kín và khít: Ván khuôn cần được ghép kín, không khe hở để tránh mất nước xi măng khi đổ và đầm bê tông, đồng thời bảo vệ bê tông mới đổ khỏi tác động của thời tiết.
• Thứ tự lắp đặt: Cốp pha dầm và sàn nên được lắp trước khi lắp cốt thép, trong khi cốp pha cột nên lắp sau khi đã lắp cốt thép.

Việc thi công lắp ván khuôn đòi hỏi sự chính xác và tuân thủ nghiêm ngặt các yêu cầu kỹ thuật để đảm bảo chất lượng công trình. Dưới đây là các yêu cầu kỹ thuật chi tiết khi thi công lắp dựng ván khuôn cho từng loại ván:

Ván khuôn móng

• Lắp đặt ván khuôn đúng cách: Cốp pha cần được gia công và lắp đặt phù hợp với loại móng. Các thanh chống lên thành đất cần được kê trên tấm gỗ dày ít nhất 3cm để giảm lực xô ngang khi đổ bê tông.
• Sử dụng vật liệu phù hợp: Đối với móng cọc (cọc ép hoặc cọc khoan nhồi), có thể dùng gạch cháy làm ván khuôn để xây đài móng và giằng móng.
• Định vị chính xác: Tim móng và cổ cột phải luôn được định vị và xác định cao độ chính xác.

Ván khuôn cột

• Cấu trúc ván khuôn cột: Ván khuôn cột gồm phần khuôn để tạo hình dạng và kích thước của cột và phần gông để giữ ván khuôn ổn định.
• Lắp dựng cột nhỏ: Đối với cột nhỏ (cạnh dài h ≤ 400mm), ván khuôn được đóng sẵn thành hộp 3 mặt và lắp dựng vào vị trí của cột, sau đó ghép mặt còn lại và đổ bê tông từng lớp 40-60cm.
• Lắp dựng cột lớn: Đối với cột lớn (cạnh dài h > 500mm), mỗi mặt có thể ghép nhiều mảng, sau khi ghép theo hình dạng của cột thì dùng gông cố định, với khoảng cách giữa các gông từ 0,4-0,6m. Chân cốp pha cột có cửa nhỏ để vệ sinh trước khi đổ bê tông, cửa này kích thước khoảng 30x40cm và có nắp đậy sẵn.
• Đổ bê tông từng lớp: Để tránh phân tầng bê tông, đổ bê tông từng lớp 40-60cm và đầm dùi kỹ trước khi đổ lớp tiếp theo. Nếu đổ từ đầu cột, sử dụng vòi để giảm chiều cao rơi của bê tông không quá 1m.
• Đầu cột và dầm: Đầu cột nối với dầm cần đóng nẹp đứng và nẹp ngang để hỗ trợ gác ván khuôn dầm.

Lưu ý lắp đặt ván khuôn cột

Khi lắp dựng ván khuôn cột, cần tuân thủ các lưu ý kỹ thuật và quy trình cụ thể để đảm bảo an toàn và chất lượng công trình. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng khi thực hiện các bước lắp dựng ván khuôn cột:

• Xác định vị trí: Trước tiên, xác định tim ngang và dọc của cột, vạch mặt cắt của cột lên mặt nền hoặc sàn.
• Ghim khung và cố định: Ghim khung, cố định chân cột với các đệm gỗ đã đặt sẵn trong khối móng.
  Dựng và liên kết: Dựng lần lượt các mảng phía trong đến phía ngoài, đóng đinh liên kết, lắp gông và nêm chặt.
• Kiểm tra độ thẳng: Sử dụng dây dọi để kiểm tra tim và độ thẳng đứng của cột, neo giữ và chống cho cột thẳng đứng.
• Lắp dựng cốt thép và ván khuôn: Với cột lớn và cốt thép dày, có thể dựng trước một mặt hoặc hộp ván khuôn 3 mặt, sau khi lắp xong cốt thép thì dựng mặt còn lại và dùng gông để cố định.

Ván khuôn dầm, sàn

• Cấu trúc ván khuôn dầm: Ván khuôn dầm có dạng hộp dài, được ghép bởi hai mảng ván thành và một mảng ván đáy, với chiều dày từ 2-3cm.
• Thi công đúng cách: Ván khuôn dầm cần tạo độ vồng 3/1000 nhịp của dầm. Có thể chống giữ bằng gông mặt, thanh chống xiên bên ngoài hoặc dây thép kết hợp với thanh văng chống tạm bên trong.
• Chống giữ vững chắc: Đặt cây chống trên tấm ván lót dày 2-3cm trên mặt phẳng ổn định, với nêm điều chỉnh giữa ván lót và chân cây chống.
• Thi công ván khuôn sàn: Ván khuôn sàn được thi công cùng lúc với dầm, với thành của cốp pha dầm dùng để kê mép của cốp pha sàn. Pan sàn được thả bằng xà gồ 40x80mm, cách nhau 450mm, và được chống bởi thanh chống đứng và hệ giàn giáo.
• Gia cố chân hệ chống: Chân hệ chống cần được gia cố bằng ván hoặc nền được lu đầm kỹ trước khi chống, để tránh hiện tượng lún sàn khi đổ bê tông trong thời tiết mưa.

Ván khuôn cầu thang xoắn (nếu có)

• Xác định vị trí: Trước hết, xác định vị trí tâm của cầu thang trên mặt bằng.
• Định vị các bậc thang: Xác định chính xác vị trí của từng bậc thang trên hình chiếu bằng.
• Tịnh tiến vị trí: Sử dụng dây rọi để chuyển vị trí các bậc thang lên cao độ thiết kế.
• Lắp đặt coppha dầm thang: Coppha dầm thang được đóng bằng ván ép dày, linh hoạt uốn theo hình xoắn của cầu thang.
• Lắp đặt bậc thang: Bậc thang hình dẻ quạt được đóng bằng ván và chống đỡ bằng cây chống và hệ giàn giáo.
• Sàn thao tác: Khi thi công ván khuôn cầu thang, cần có sàn thao tác đảm bảo an toàn cho công nhân.
• Yêu cầu coppha: Coppha cầu thang cần phải được ghép kín, khít, đảm bảo chắc chắn và cong mềm mại, tự nhiên, không có điểm gãy khúc.

Công tác nghiệm thu và tháo dỡ ván khuôn

Quá trình nghiệm thu và tháo dỡ ván khuôn là bước quan trọng trong thi công xây dựng nhằm đảm bảo chất lượng công trình và an toàn lao động. Bên dưới là các bước và lưu ý chi tiết cho công tác nghiệm thu và tháo dỡ ván khuôn:

Nghiệm thu ván khuôn sau khi lắp đặt

• Kiểm tra hình dáng và kích thước: Đảm bảo tuân thủ theo tiêu chuẩn Bảng 2-TCVN 4453:1995.
• Kiểm tra độ cứng vững: Đảm bảo hệ đỡ và hệ chống có đủ độ cứng vững.
• Kiểm tra độ phẳng: Bề mặt ván khuôn tiếp xúc với bê tông phải đảm bảo độ phẳng.
• Kiểm tra kẽ hở: Đảm bảo không có kẽ hở giữa các tấm ghép.
• Kiểm tra chi tiết chôn ngầm: Đảm bảo các chi tiết chôn ngầm được lắp đúng vị trí.
• Kiểm tra tim cốt và kích thước kết cấu: Đảm bảo tim cốt và kích thước kết cấu chính xác.
• Khoảng cách ván khuôn với cốt thép: Đảm bảo khoảng cách phù hợp.
• Kiểm tra lớp chống dính và vệ sinh cốp pha: Đảm bảo lớp chống dính và vệ sinh cốp pha sạch sẽ.

Công tác tháo dỡ

• Tháo dỡ cốp pha và giàn giáo: Chỉ được thực hiện khi bê tông đạt cường độ cần thiết để chịu được trọng lượng bản thân và các tải trọng khác trong giai đoạn thi công tiếp theo. Tránh gây ứng suất đột ngột hoặc va chạm mạnh khi tháo dỡ.
• Tháo dỡ các bộ phận không còn chịu lực: Các bộ phận như cốp pha thành dầm, tường, cột có thể tháo khi bê tông đạt cường độ trên 50% daN/cm².
• Tháo dỡ kết cấu ô văng, công xôn, sê nô: Chỉ tháo cột chống và cốp pha đáy khi bê tông đạt cường độ thiết kế.

Tháo dỡ cốp pha giàn giáo ở các tấm sàn đổ bê tông toàn khối của nhà nhiều tầng

• Giữ lại toàn bộ đà giáo và cột chống: Giữ lại toàn bộ đà giáo và cột chống ở tấm sàn ngay dưới tấm sàn sắp đổ bê tông.
• Tháo dỡ từng bộ phận cột chống: Tháo dỡ từng bộ phận cột chống của tấm sàn thấp hơn và giữ lại cột chống “an toàn” cách nhau 3m dưới các dầm có nhịp lớn hơn 4m.
• Tháo dỡ cốp pha giàn giáo chịu lực của kết cấu: Nếu không có chỉ dẫn đặc biệt từ thiết kế, tháo dỡ khi bê tông đạt cường độ 50% (7 ngày) với bản dầm, vòm có khẩu độ nhỏ hơn 2m, đạt cường độ 70% (10 ngày) với bản, dầm, vòm có khẩu độ từ 2-8m, và đạt cường độ 90% với bản dầm, vòm có khẩu độ lớn hơn 8m.

Tóm lại, việc lắp dựng ván khuôn cột đòi hỏi sự chính xác và cẩn thận trong từng khâu, từ việc chọn lựa vật liệu, thiết kế đến thi công và kiểm tra. Tuân thủ các yêu cầu kỹ thuật không chỉ giúp công trình đạt được chất lượng cao mà còn đảm bảo an toàn cho tất cả các bên liên quan. Sự nghiêm túc và chuyên nghiệp trong quá trình các bước lắp dựng ván khuôn cột chính là chìa khóa để xây dựng những công trình dân dụng bền vững và đáng tin cậy.